Barry Hughes voelt zich thuis bij FC Utrecht. "Iedere morgen rijd ik hier met veel plezier heen. Ik ben echt trots op dit mooie stadion. Ik geloof dat iedereen trots op dit stadion is, ook de supporters, er staan nergens teksten op de muren, dat is een goed teken. Het is geweldig om mijn vriend Brian Clough hier te mogen ontvangen. Sparta had een fijn stadion, maar hier zit ook nog publiek. Er zijn in Nederland echt wel fijne stadions, NAC en FC Groningen hebben echte voetbalstadions, De Kuip is uniek, PSV is erg mooi, maar FC Utrecht heeft het beste stadion. Voor mij is dat belangrijk, het publiek zit bovenop het veld, sfeer is belangrijk voor voetballers. Wanneer je als voetballer in Engeland het veld opkomt, kun je haast niet slecht spelen. Die sfeer proef ik hier ook, ik ruik het. Wanneer ik bij Manchester United naar de middenstip loop, terwijl het stadion leeg is, krijg ik toch een brok in mijn keel, datzelfde had ik, toen ik hier naar de middenstip liep en om me heen keek."

Barry Hughes tekende al vrij vroeg voor FC Utrecht. Later wisten insiders te melden, dat hij te vroeg getekend had, omdat PSV en Feyenoord ook geïnteresseerd zouden zijn. "Die geruchten heb ik achteraf ook gehoord", zegt Barry Hughes. "FC Utrecht belde echter in december, PSV en Feyenoord niet. Daarbij komt nog, dat Thijs Libregts bij PSV werkte en bij Feyenoord was er nog geen sprake van het vertrek van Hans Kraay. Er waren wel wat geruchten, Rinus Michels werd genoemd als de nieuwe PSV- trainer. Ik heb alleen met feiten te maken, FC Utrecht belde me, die club sprak me aan, daarom heb ik vrij snel getekend en ik heb er geen moment spijt van gehad."

Barry Hughes is de afgelopen tien jaar veranderd. Privé is hij nog even vermakelijk als voorheen, maar als trainer-coach is hij volwassen geworden. In de publiciteit braakt hij geen ongenuanceerde blufverhalen meer uit en hij raakt niet meer in paniek na een serie nederlagen. Bij Haarlem legde hij de basis voor een nieuw elftal. Hij scoutte Edward Metgod, Wim Bals en Ruud Gullit, terwijl hij de onopvallende voetballer Martin Haar naar Haarlem haalde, waar hij zou uitgroeien tot een vedette. Bij Sparta presteerde hij goed met spelers als David Loggie, Wim Suurbier, Dick Advocaat, Chris Dekker en Ruud Geels, maar toen deze spelers vertrokken, realiseerde hij met spelers uit de Sparta-voetbalschool Europees voetbal. "De jeugd krijgt vaak noodgedwongen een kans", zegt hij. "Bij Sparta werden alle dure jongens verkocht, natuurlijk ben je daar als trainer niet blij mee. Toen ik daar mee geconfronteerd werd, moest ik de jeugd wel opstellen. Die jongens bleken het fantastisch te doen. Dat hadden we nooit geweten, wanneer de routiniers niet verkocht waren. Bij Sparta lukte het, maar het gaat ook vaak mis. Bij Haarlem heb ik ooit dezelfde situatie meegemaakt, daar lukte het niet. De resultaten moeten een beetje meezitten, bij Sparta was dat het geval, toen kregen die jonge spelers zelfvertrouwen, maar bij Haarlem bleven we onderin hangen, dan wordt de druk te groot.”

Barry Hughes genoot zijn voetbalopleiding in Engeland. Hij trok als jongen van zestien jaar uit zijn geboortestreek in Wales naar Birmingham, waar hij als apprentice (leerling-prof) in dienst trad bij West Bromwich Albion, twee jaar later kreeg hij een prof-contract, maar de grote doorbraak is nooit gekomen, omdat hij zijn been brak. Tijdens de revalidatie werd hij verkocht aan Blauw Wit. Hij bleef in Nederland hangen, maar de Engelse voetbaldisciplines zijn nog steeds heilig voor Barry Hughes. Tijdens de trainingen dragen de spelers dezelfde tenues. Alles ligt 's morgens keurig klaar in de kleedkamer; een shirt, een broek, kousen, een trainingspak, een handdoek, bedslippers en keurig gepoetste schoenen. In Engeland moeten de jeugdspelers de schoenen van de profs poetsen, maar omdat je Nederlandse jeugdspelers nooit zo gek krijgt, heeft FC Utrecht een materiaalverzorger voor de schoenen. Tussen de middag gaan de spelers thuis eten, maar om drie uur ligt alles weer klaar voor de middagtraining. Hetzelfde geldt voor de spelers van het tweede elftal, die 's avonds trainen, en voor de getalenteerde jeugd van de amateurclubs uit de regio, die één keer per week bij FC Utrecht trainen.

Barry Hughes: "Dat hoort er bij, dat is een bepaalde discipline. De spelers moeten het fijn vinden om bij FC Utrecht te spelen. Ik heb meteen drie manden in de kleedkamer laten zetten, één voor shirts, één voor broekjes en één voor de kousen. Na de trainingen gooien de spelers hun spullen in die manden. Er wordt niet meer gerookt in de kleedkamer, door het hele stadion stonden asbakken, die heb ik allemaal weggehaald. De materiaalman, Wijnand Nietveld, is blij met mij, ik wil dat de spelers er perfect bijlopen en dat alles goed georganiseerd is. Dat is precies in zijn straatje, zijn materiaalhok ziet er perfect uit. Een dergelijke voetbaldiscipline is belangrijk, ik wil geen randfiguren op de elftalfoto. Ik ben de trainer-coach, ik zit op de foto en de verzorger, Martin Ockhuysen, staat op de foto. Ik wil een nette foto. Er moet een lijn door een club lopen, die lijn bepaal ik, in het begin vinden de spelers dat een beetje vreemd, maar de kleine dingen zijn heel belangrijk in het voetbal. Wanneer, de discipline buiten het veld zoek is, kan er nooit discipline in het veld zijn."

Jan Verkaik was hulptrainer in full-time dienst bij FC Utrecht, maar Barry Hughes had geen behoefte aan een full-time hulptrainer. Hij zegt: "Het contract met Jan Verkaik liep af. Ik maak geen gebruik van een hulptrainer. Ik ben alleen verantwoordelijk voor het eerste elftal, mijn hulptrainer is verantwoordelijk voor het tweede elftal. Zo werk ik al jaren. Mijn hulptrainer hoeft daarom geen full-timer te zijn. Dat heb ik tegen het bestuur gezegd, het had niets met Jan Verkaik te maken, ik ken hem nauwelijks. Ed van Stijn is verantwoordelijk voor de scouting en voor de jeugdopleiding, die door Han Berger is opgezet. Hij adviseerde mij om Jan Streuer te nemen. Jan Streuer is een karakterjongen, na twee gebroken benen kwam hij toch weer terug als voetballer, dat sprak me aan. Hij heeft tevens voor FC Utrecht gespeeld, evenals Ed van Stijn, ook dat vind ik belangrijk. Ed van Stijn en Jan Streuer zijn andere typen dan ik, maar het zijn wel voetbaljongens, daarom klikt het. We hoeven niet uitgebreid te vergaderen, wij spreken voetbaltaal, dan heb je maar twee woorden nodig om iets duidelijk te maken."

Bij Haarlem was Barry Hughes verantwoordelijk voor het hele gebeuren, maar bij Sparta is hij gaan inzien dat een dergelijke constructie niet juist is. Hij zegt: "Bij Haarlem regelde ik alles, ik deed ook de scouting, daarvoor had ik een man of twaalf die de velden afliepen. Toen ik naar Sparta ging, stapten-die scouts echter ook op. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, daarom is de bij Sparta gehanteerde methode beter. De scouting is daar in handen van Hans Sonneveld, wanneer de trainer vertrekt, draait de scouting normaal door. De scouting mag nooit vastzitten aan een trainer, dat is niet goed voor de club. Bij FC Utrecht is Ed van Stijn verantwoordelijk voor de scouting. Zijn organisatie blijft intact, wat er ook gebeurt met de trainer."

Ondanks het feit dat Barry Hughes trouw blijft aan de voetbalwetten van zijn vaderland, heeft hij ook veel kritiek op de gang van zaken in het Engelse voetbal. Het is hem niet ontgaan, dat de Engelse topclubs, die Nederland tijdens de voorbereiding aandeden, er een wanvertoning van gemaakt hebben. “Liverpool, Nottingharn Forest, Everton en Manchester United hebben het Engelse voetbal slecht verkocht", zegt hij. "Ze komen ongetraind naar Nederland en willen wedstrijdritme opdoen door tegen Nederlandse clubs te spelen. Het resultaat is van ondergeschikt belang.”

“Ik kreeg een tip, Floyd Streete zou een vrije transfer hebben, omdat zijn salaris op de begroting drukte bij Cambridge United. Ron Atkinson, de manager van Manchester United, is manager van Cambridge United geweest, hij heeft Floyd Streete destijds naar die club gehaald. Hij adviseerde me om Floyd Streete te pakken. Ik heb hem laten overkomen naar het trainingskamp in Norg en ik
had het meteen gezien, een allrounder voor nul centen mag je nooit laten lopen. Ik had twee spitsen, Leo van Veen en Ben Rietveld, dat vond ik te weinig. Floyd Streete kan als spits spelen, maar ik kan hem ook als middenvelder of als centrale verdediger inzetten."

"Er zijn momenteel veel goede Engelse spelers te koop, ze zijn transfervrij en hun eisen vallen mee. SC Cambuur heeft een echte topper te pakken. Len Cantello is één van de beste Engelse middenvelders. Charile George heeft mij onlangs nog gebeld, hij wilde graag komen, was transfervrij, maar wilde wel handgeld. Dan ben ik snel uitgepraat, geld is er niet."

De lege kas van FC Utrecht ziet Barry Hughes niet als een probleem. Hij denkt, dat hij met de huidige groep voldoende uit de voeten kan, hoewel er veteranen als Leo van Veen en Dick Advocaat in zijn selectie zitten. Barry Hughes: "Ik ga er vanuit dat Leo van Veen en Dick Advocaat aan hun laatste seizoen beginnen, desondanks denk ik, dat FC Utrecht volgend seizoen niets hoeft te kopen. Ik heb één jaar nodig om allerlei voetbalzaken er in te rammen, maar dan moet het lopen. Dat wil niet zeggen, dat ik dit seizoen voor de opbouw gebruik, ik wil presteren, maar ik
heb enige tijd nodig om wat vaste regels in te slijpen. Ik had verwacht, dat die dingen bekend  waren, maar Han Berger heeft waarschijnlijk heel anders gewerkt."

"Ik wil dat er spelers bij de eerste en de tweede paal komen. Er moeten vaste afspraken komen,
dat kost even tijd. Ik zie voorlopig veel te weinig mensen bij de eerste paal, terwijl je daar kunt scoren, wanneer je er tenminste met het hoofd in durft. Ze moeten leren gedekte spelers aan te durven spelen, geen lullige ballen, maar keihard in de voeten spelen, dan kan de gedekte speler de bal aannemen of kaatsen. Verder worden de spitsen vaak op strothoogte aangespeeld, dat kan niet, de ballen moeten op het hoofd aangespeeld worden, voor de doorkopballen, of om terug te koppen, maar de ballen kunnen ook op de borst aangespeeld worden, dan kunnen andere spelers zich weer aanbieden. Bij FC Utrecht willen de spelers de ballen nog te veel via combinaties naar de spitsen brengen. Dat kan, maar vaak is een goede lange pass veel directer. Dat heeft niets te maken met domme lange ballen, een goede dieptepass gaat altijd voor een breedtepass.
Wanneer we tegen een verdedigend elftal spelen, kunnen we Leo van Veen, Floyd Streete en Ben Rietveld in de spits gooien. Dan moet je wel lange ballen gooien, de pers heeft het dan meteen over kick and rush, maar een hoge bal voor het doel is geen schande. Graham Taylor van Watford speelt zo al jaren, hij promoveerde van de vierde naar de eerste divisie en eindigde vorig seizoen op de tweede plaats. Zoiets bereik je echt niet met kick and rush."

"Ik ben tevreden met mijn materiaal. Keeper Jan Willem van Ede is fit, maar daar hebben we veel aan gedaan. Hij was aan zijn knie geopereerd, zijn been was daardoor veel dunner. Ik heb verstand van training, van tactiek, van begeleiding, maar ik waag me niet aan krachttraining. Zodra er gewichten aan te pas komen, doe ik een stapje terug. In het stadion zit echter een fitness centrum, daar ben ik met Jan Willem van Ede heengegaan. Twee van die brede jongens wisten er wel raad mee. Ik heb ze gezegd, dat mijn keeper niet aan de Mister Holland-verkiezingen hoefde mee te doen, maar dat zijn been wel in orde moest komen. Die body-builders hebben fantastisch werk geleverd. Jan Willem van Ede stond de eerste competitiewedstrijd keurig in het doel. Op het ereterras zaten die twee brede jongens trots te glimlachen."

"Nu zijn er alleen nog problemen met Jan Monster. Zodra dokter Strikwerda toestemming geeft, ga ik met hem aan het werk. Ik betrek hem overal bij, hij mag mee, hij mag op de bank zitten, hij hoort er bij. Ik weet hoe voetballers zich voelen, wanneer ze geblesseerd zijn. Zodra hij mag trainen, ga ik met hem trainen, want alleen trainen om terug te komen is dodelijk. Ik weet maar al te goed hoe ik me voelde na mijn beenbreuk bij West Bromwich Albion. Volgens dokter Strikwerda kan alles goed komen, alleen de spieren zijn bijna helemaal weg."

"Jan Stroomberg, de tweede keeper, krijgt nu ook individuele training. Voor hem was het beter   geweest, wanneer hij bij een andere club in het eerste gespeeld had, maar nu hij er is, krijgt hij alle aandacht. Koos van Tamelen, Wim Flight en Gerard Tervoort zijn mijn full-backs, Ton Du Chatinier, Ton de Kruyk, Dick Advocaat en Jan van de Akker heb ik voor het centrum. Mijn middenveld is goed bezet met Gert Kruys, Jan Wouters en Frans Adelaar. Voor de posities in de spits heb ik dus Leo van Veen, Floyd Streete en Ben Rietveld en ik heb twee echte vleugelspitsen, Gerard van der Lem en Rob de Wit. Rob de Wit doet het geweldig, hij moet alleen nog leren om ook in dienst van het elftal te spelen, maar dat leer ik hem wel. Wanneer ik één jaar met deze groep werk, staat er een elftal dat klinkt als een klok. De gemiddelde leeftijd is dan 24 jaar en ik denk dat er niets gekocht hoeft te worden."

Niet alleen de spelers van FC Utrecht zijn blij met de komst van Barry Hughes, ook sponsor Nissan kreeg.de beste pr-man onder alle trainers in zijn schoot geworpen. Nissan gaf Barry Hughes  meteen een exclusieve sportwagen in bruikleen en is reuze tevreden wanneer de entertrainer de naam van de sponsor weer eens laat vallen tijdens een televisieoptreden. Barry Hughes: "Nissan is onze sponsor, die mensen betalen, ik zorg voor publiciteit. Aan het eind van een seizoen kijken die mensen of er genoeg publiciteit geweest is. Het is mijn plicht om de sponsor zo correct mogelijk te dienen. Zonder sponsor zou FC Utrecht waarschijnlijk niet bestaan. Daarom noem ik in ieder interview de naam van de sponsor even, vaak wordt zoiets er uitgeknipt, maar live kan dat niet. Mijn nevenactiviteiten als zanger worden me vaak niet in dank afgenomen, maar ik doe toch niemand kwaad, ik beledig niemand en ik vraag er niet om. Ik word altijd benaderd, en omdat ik het leuk vind, doe ik het. Vorige week stond ik weer bij Willem Ruis in de show, dat is een soort hobby van me. Ik probeer altijd even de naam van FC Utrecht en van de sponsor te noemen, ik sta daar niet om mezelf te promoten, ik promoot FC Utrecht."

Over de woede-uitval van Han Berger in de pers windt Barry Hughes zich niet op, al vindt hij het wel vervelend. Hij zegt: "Ik heb geen kritiek op Han Berger, ik heb nooit kritiek op trainers. Ik laat me nooit op bijeenkomsten zien, ik kom ook nooit in Zeist, ik werk volgens mijn inzichten. Het is me bij FC Utrecht wel opgevallen, dat Han Berger anders gewerkt heeft dan ik, bepaalde zaken die ik gewend ben, tref ik hier niet aan. Voor de rest heeft Han Berger hier prima gepresteerd. Hij was erg jong, maar werkte goed met routiniers, daar neem ik mijn petje voor af. Ik vind zijn reactie wat kinderachtig, een beetje huilerig. Hij moet echter niet gaan dreigen, daar houd ik niet van, hij maakt me echt niet bang. Daar loop ik te lang voor mee. Ik heb de nodige ervaring, ik ben wel eens op mijn gezicht gevallen, maar ik ben steeds teruggekomen, ik heb één doel, dat is de top, die zal ik halen. 

Johan Derksen

Eerder geplaatst in voetbal International in 1983